จากทวารวดี...สู่นครปฐม

จากทวารวดี สู่นครปฐม
เมื่อวันที่ 27 – 28  มิถุนายน ได้มีโอกาสได้ไปร่วมอบรมครูที่จังหวัดนครปฐม เรื่อง ทวารวดี และการเป็นนักประวัติศาสตร์ เพื่อให้คุณครูได้นำความรู้ที่ได้รับกลับไปสอนให้กับนักเรียนของตน

แต่ก่อนที่เราจะไปอบรม คุณครูของเราได้พาเราไปดูพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์ก่อนเพื่อเป็นการปูพื้นฐานความเข้าใจในทวารวดีว่ามีประวัติความเป็นมาอย่างไร  วัฒนธรรมต่างๆ ศิลปะ วัตถุโบราณ และอื่นๆอีกมากมาย

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์ ที่นี่เป็นสถานที่ที่รวบรวมและเก็บรักษาโบราณวัตถุที่หาชมได้ยาก  ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นศิลปะสมัยทวารวดี พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่บริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ทางด้านทิศใต้ เป็นที่รวบรวมเก็บรักษาโบราณวัตถุ

การได้มาชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีนี้ทำให้เราได้ความรู้ ในเรื่องของทวารวดีเพิ่มมากขึ้นไม่ว่าจะเป็นเรื่องของ ประวัติความเป็นมาของทวารวดี ลักษณะทั่วไปของจังหวัดนครปฐมตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์  ว่าแต่เดิมจังหวัดนครปฐมตั้งอยู่บนแนวชายฝั่งทะเล และได้พบเครื่องมือหิน และเศษภาชนะดินเผาต่าง ที่มีอายุย้อนไปได้ราว 3000 ปี ซึ่งเหตุนี้จึงทำให้พิสูจน์ได้ว่ามีการตั้งชุมชมเกิดขึ้นและมนุษย์ก็อยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ มีการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ทำเป็นอาชีพ และภายหลังคาดว่าจะได้รับอิธิพลมาจากอินเดียมารวมเข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่นเลยทำให้นำไปสู่สังคมสมัยประวัติศาสตร์ในเวลาต่อมา  

และในเรื่องของศาสนาและความเชื่อของชุมชนทราวดีถูกสะท้อนออกมาผ่านงานศิลปกรรมประเภทต่างๆ  ชิ้นส่วนสถาปัตยกรรมและประติมากรรม ประเภทต่างๆ เช่น พระพุทธรูป  ธรรมจักร ภาพแกะสลักพุทธประวัติและชาดก เป็นตัวแทนทางความเชื่อที่ได้เปลี่ยนจากความเชื่อในรูปแบบเดิมไปสู่ความเชื่อในรูปแบบใหม่ เช่น เกิดคตินิยมเผาศพ แทนการฝังศพ

หลังจากที่ได้ชมพิพิธภัณฑ์เสร็จเรียบร้อยเราก็กลับไปเพื่อเตรียมตัวกับการอบรมครูที่จังหวัดนครปฐมเป็นเวลา2อาทิตย์(โดยประมาณ)

และแล้วก็มาถึงวันอบรม

ในช่วงเช้าของวันพฤหัสที่ 27 เราได้เข้าไปฟังการบรรยายเรื่อง “อาณาจักรทวารวดี” (ที่เราได้ศึกษามาก่อนหน้านี้แล้ว)

ส่วนนี้เป็นข้อมูลเพิ่มเติมที่ได้รับมาจากการฟังบรรยายครั้งนี้

ที่มาของคำว่า ทวารวดี

การนำหน้าชื่อ "ทวารวดี" มาใช้เป็นชื่ออาณาจักรมีที่มาจากการค้นพบเหรียญเงิน ๒ เหรียญ ที่เนินหิน ใกล้กับวัดพระประโทน ตำบลพระประโทน จังหวัดนครปฐม  ปี พ.ศ.๒๔๘๖ เหรียญทั้ง ๒ จารึกเป็นภาษาสันสกฤตว่า "ศรีทวารวดี ศวรปุณยะ" ซึ่งแปลว่า "บุญของผู้เป็นเจ้าแห่งทวารวดี" และในปี พ.ศ.๒๕๐๗ ได้พบเหรียญที่มีจารึกแบบเดียวกันนี้ ที่อู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรีซึ่งการพบเหรียญที่มีจารึกที่เมืองนครปฐมโบราณและเมืองอู่ทอง สันนิฐานว่าชื่อนี้ได้มาจากชาวต่างชาติที่เข้ามาทำการค้าขายกับไทย ตั้งแต่สมัยโบราณ

 

เหรียญเงินสมัยทวารวดี พบที่เมืองนครปฐม

ทำไมถึงคิดว่าอาณาจักรโบรารทวารวดีจะเป็นจังหวัดนครปฐมในปัจจุบัน

ถ้าหากดูจากหลักฐานทางธรณีวิทยา และจากสภาพทางภูมิศาสตร์ ลักษณะของตำแหน่งที่ตั้งของเมืองแต่ละเมืองสามารถติดต่อถึงกันได้สะดวกทั้งทางบกและทางน้ำ ซึ่งจะสะดวกต่อการติดต่อภายในกันเองและติดต่อค้าขายกับชาวต่างประเทศโดย เช่น ชาวอินเดีย เมืองโบราณสมัยทวารวดีโดยทั่วไป มีความคล้ายคลึงกันตั้งแต่พื้นที่ตั้ง คือมักตั้งอยู่บนดอนในที่ลุ่ม ใกล้ทางน้ำ มี โบราณสถานขนาดใหญ่ตั้งอยู่เกึ่งกลางเมืองเช่น เมืองโบราณนครปฐม มีวัดพระประโทน และเจดีย์จุลประโทน*ตั้งอยู่กึ่งกลางเมือง 

(เจดีย์จุลประโทน อยู่ห่างจากพระปฐมเจดีย์ 500 เมตร ซึ่งมีต้นแบบมาจากอินเดีย)

หลักฐานโบราณสถานโบราณวัตถุที่พบมากมาย ซึ่งล้วนมีลักษณะฝีมือทางศิลปกรรมที่คล้ายคลึงกันหมด ไม่ว่าจะเป็นงานประติมากรรมที่ส่วนใหญ่เป็น พระพุทธรูป  ธรรมจักร  ภาพปูนปั้น และภาพดินเผาประดับที่มีลักษณะเฉพาะ หรือ งานสถาปัตยกรรม  ชื่อกันว่าศิลปกรรมอินเดียได้มีอิทธิพลต่องานศิลปกรรมในดินแดนประเทศไทยมานาน

ธรรมจักรโบราณ พบที่นครปฐม

วัฒนธรรมของอาณาจักรทวารวดี

อาณาจักทวารวดี ตั้งอยู่ระหว่างเขมรกับพม่า

จากหลักฐานด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ ด้านโบราณคดี (รวมด้านจารึก) อาจนำไปสู่ข้อสันนิษฐานที่ว่าเมืองนครปฐมโบราณน่าจะมีบทบาทเป็นเมืองหลวง หรือศูนย์กลางของอาณาจักรทวารวดีในยุคหลัง เพราะจากการสำรวจพบว่า

พบพระพุทธรูปเป็นจำนวนมากซึ่งสันนิฐานว่าจะมีต้นแบบมาจากประเทศอินเดีย                                                        พบจารึกเก่าแก่ และธรรมจักรในรูปแบบที่แตกต่างกันออกเป็นจำนวนมาก แสดงให้เห็นถึงความรุ่งเรืองทางด้านการค้าขายในสมัยนั้น อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงการรับวัฒนธรรมมาจากประเทศต่างๆ โดยเฉพาะประเทศอินเดีย ในเรื่องของศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม

           นอกจากจะเป็นเมืองหลวงแล้ว เมืองนครปฐมโบราณน่าจะมีบทบาทเป็นเมืองที่สำคัญในสมัยทวารวดีอีกด้วย เนื่องจากเป็นเมืองที่ตั้งอยู่ใกล้ทะเลและมีทางน้ำเข้าออกต่อกับฝั่งทะเลโดยตรงได้ นอกจากจะมีบทบาทเป็นเมืองท่าแล้ว เมืองนครปฐมโบราณยังมีบทบาทเป็นศูนย์กลางทางพุทธศาสนาอีกด้วย ดังได้พบหลักฐานด้านศิลปกรรมเนื่องในพุทธศาสนาจำนวนมาก

(สมัยก่อนเมืองนครปฐมเป็นเมืองท่าเพราะว่าชายฝั่งทะเล กินที่เข้ามาถึงบริเวณนครปฐม กรุงเทพตอนนั้นยังเป็นทะเลอยู่เลย)

การบูรณะ เมืองนครปฐมสมัยรัตนโกสินทร์

เรื่องราวของนครปฐมหลังความรุ่งเรืองสมัยทวารวดี จนถึงสมัยที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ โปรดเกล้าให้ปฏิสังขรณ์องค์พระปฐมเจดีย์และเป็นงานสำคัญที่สืบเนื่องต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นช่วงที่นครปฐมได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นมณฑลนครชัยศรี  และในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯให้ก่อสร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้น เมืองนครปฐมได้รับการพัฒนาเรื่อยมา

อบรมครูวันที่สอง

วันศุกร์ที่ 28 มิถุนายน

การเตรียมพร้อมสำหรับศตวรรษที่ 21

 จะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง?

-           มีการพัฒนาเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง

-           เทคโนโลยีจะมีผลต่อการใช้ชีวิตของมนุษย์

-           ทุกๆแห่งเทคโนโลยีสามารถเข้าถึงได้

คนส่วนใหญ่ใช้เทคโนโลยีทำอะไรกัน?

เล่นเกม > การเรียนการศึกษา > บันเทิง > ดูทีวี

จากการทดสอบเด็กในสหรัฐอเมริกาพบว่า

วันไหนที่ไม่มีอินเตอร์เน็ต พวกเขาจะมีอาการ เศร้า เหงา เพราะพวกเขาเห็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิคส์ อินเตอร์เน็ต ต่างๆเป็นเพื่อน ครู พี่เลี้ยง และครอบครัว 

คุณรู้ไหมว่า เวลาที่เขาทดสอบการทำงานของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิคส์ต่างๆเนี่ย เขาใช้อะไรทดสอบ?

ระบบนี้ยากไป  แอปนี้ไม่ผ่าน  เขารู้ไดยังไง

คำตอบคือ เขาใช้ลิงชิมแปนซีทดสอบ ถ้าลิงเล่นได้ ถือว่าผ่าน แต่ถ้าเล่นไม่ได้ก็ถือว่าไม่ผ่านแล้วให้เอากลับไปทำใหม่

ไอคิวของลิงชิมแปนซีประมาณ 50-60 ซึ่งเท่ากับเด็กที่เป็นโรคออทิสติก
มีหลายคนเคยพูดไว้ว่าถ้ายังเป็นแบบนี้ต่อไปเรื่อยๆมันจะทำให้เราได้ใช้สมองน้อยลง ทั้งนี้เป็นเพราะเทคโนโลยีถูกออกแบบมาเพื่อทำให้เราสบายไม่ต้องคิด ทำเองทุกอย่าง

น่าประหลาดใจ

-           คนไทยใช้ FB มากที่สุดในโลก (ประมาณ 17.9ล้านคน)

-           เล่นไพ่เท็กซัส หาคู่

-           เด็ก และ วัยรุ่น 1 ใน 8 ติดเกม

-           คนไทยอ่านหนังสือโดยเฉลี่ย 2-5 เล่มต่อปี

ปัญหา?

ภัยพิบัติ

-           จะเกิดขึ้นทั่วโลก

-           ประชากรได้รับผลกระทบอย่างหนัก

-           ขาดแขนทรัพยากร

-           ขาดแคลนอาหาร

เจ็บป่วย

-           คนไทย ทุก 7 นาทีจะมีคนตายเพราะมะเร็ง

-           หญิง = มะเร็ง/หลอดเลือดหัวใจ

-           ชาย = อุบัติเหตุ / เอดส์ / ตับแข็ง

(มีผลมาจากการใช้ชีวิตก่อนหน้านี้ ไม่ดูแลตัวเอง)

บรรณานุกรม

http://www.su.ac.th/nkdvaravati/data_page/page2_6_1.htm

http://nakhonpathom.mots.go.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=538771425&Ntype=2

http://www.su.ac.th/nkdvaravati/data_page/page5_1_1.htm
http://www.su.ac.th/nkdvaravati/data_page/page3_4_1.htm

http://topicstock.pantip.com/isolate/topicstock/2006/01/M4013255/M4013255.html